Bakiye Beria Onger’i Kaybettik!

İlerici Kadınlar Derneği'nin yürüyüşünden

Bakiye Beria Onger’i Kaybettik!

İşçi sınıfının ve halen yasaklı olan Türkiye Komünist Partisi’nin destek verdiği ve o sırada İlerici Kadınlar Derneği başkanlığını yürüten Bakiye Beria Onger, 15 Ekim 1979 tarihinde yapılan ara seçimlerde İstanbul bağımsız senatör adayı olarak seçimlere girmişti. Onger, 22 bin oy almıştı.

Bakiye Beria Onger’in Genel Başkanlığını yaptığı, 1975 yılında kurulan İlerici Kadınlar Derneği (İKD), 1980 faşist darbesinden önce Ecevit Hükümeti sürecinde uygulanan Sıkıyönetim döneminde yasaklanmıştır.

1921 yılında Çanakkale’de doğan ve avukat olan Bakiye Beria Onger, 12 Eylül 1980 faşist darbesinden sonra yurtdışında bir dönem politik göçmen olarak yaşamak zorunda bırakılmıştır. Onger’in cenazesi 15 Şubat Pazar günü toprağa verildi.

Nazlı Ilıcak’ı Korkutmuştu

Nazlı Ilıcak, 15 Ekim 1979 ara seçiminden sonra Tercüman’daki köşe yazısında, her oy sandığının başında Bakiye Beria Onger için bir sandık görevlisi olduğuna dikkat çekmiş, komünizm tehlikesinden dem vurmuştu.

“TKP’siz demokrasi, TKP’siz seçim olmaz” diyen Onger, seçimleri antidemokratik kılan diğer nedenleri sıraladıktan sonra neden aday olduğunu şöyle açıklamıştı.

NEDEN ADAY OLDUM

“Bu seçimlere bağımsız aday olarak katılıyorum. Bağımsızım. Ama tarafsız değilim.

Yolum işçi sınıfının devrimci yoludur. İşçi sınıfının örgütlü gücünün gösterdiği yoldur.

Türkiye’de ve Dünya’da sosyalizmin zaferi için savaşsız sömürüsüz sınıfsız bir dünya kurulması için savaşım veriyorum. Seçim çalışmalarını bu savaşımın bir parçası olarak görüyorum. Seçim çalışmalarını işçi sınıfının siyasi hareketini güçlendirmek, bağımsız programını, devrimci çıkış yolunu geniş yığınlara duyurmak, onun yığınlar içindeki etkinliğini ve örgütlülüğünü artırmakta,

* İşçi sınıfının birliğini, ulusal demokratik güçlerin eylem birliğini güçlendirmekte,

* Gerici faşist güçleri geriletmekte,

* Genel olarak emperyalizme, tekellere, faşizme, şovenizme karşı savaşımı, özel olarak da yoğun toplu sözleşmeler döneminde işçi sınıfının savaşımını  güçlendirmekte,

* Parlamenter savaşımı, yığın savaşımına bağlamakta araç olarak görüyorum. Eğer seçilirsem, savaşımımı parlamento içinde de yürüteceğim.

Parlamentoda işçi sınıfının, emekçilerin, halkımızın ve emekçi kadın hareketinin sesi, gözü, kulağı olmaya çalışacağım.”

Kampanya Nasıl Yürütüldü?

Bakiye Beria Onger seçim afişiTKP’nin desteklediğini açıkladığı bağımsız aday Bakiye Beria Onger’in seçim kampanyası, bir Merkezi Seçim Bürosu’na bağlı 7 bölge bürosu, 29 ilçe-semt bürosu ve bunlara bağlı çok sayıda mahalle ve işyeri bürosunca yürütüldü. Merkez seçim bürosunda, ajitasyon - propaganda, örgütlenme, teknik işler, koruma hukuk ve mali alt bürolar vardı ve bu alt bürolar çalışmalarını belli bir eşgüdüm altında sürdürdüler. Tüm seçim çalışmaları boyunca bu bürolarda 50’den fazla avukat, 5000’den fazla işçi, genç, emekçi kadın çalıştı.

Mahalle seçim kampanyası komitelerine bağlı görevliler sokak sokak, ev ev dolaşarak propaganda ve örgütlenme çalışmaları yürüttüler. Evlerde ve işyerlerinde çeşitli toplantılar düzenlendi.

Merkez seçim bürosu, seçim çalışmalarını, örgütlenme, propaganda–ajitasyon ve yasal açıdan yönlendiren üç temel belge hazırladı. Kampanyada kullanılacak ana belgiler saptandı. Ayrıca, çeşitli düzeylerde yapılan toplantılarda, çalışmalar sürekli denetlendi, deney alış verişi yapıldı, kolektif bir yönetim sağlandı. Seçim günü 7500 sandığın pek çoğunda gözlemciler, ayrıca gezici gözlemciler görev yaptı. Gözlemcilere yardımcı olmak üzere 10 bin adet gözlemci kılavuzu basılıp dağıtıldı. Seçim sonuçlarını değerlendirmek üzere özel bir örgütlenme ve kayıt sistemi geliştirildi. Böylece İstanbul seçim sonuçları çok hızlı izlenebildi.

Bakiye Beria OngerÜç hafta boyunca, çeşitli emekçi semtlerinde, günde ortalama on, toplam 210 kahve ve kapalı salon toplantısı yapıldı. Bunların kimileri, semt halkından 500-1000 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. Pek çok yerde, teyp bantından sürekli sesli yayın yapıldı. Ayrıca kampanya boyunca, çeşitli semtlerde 10 açık hava mitingi düzenlendi. Mitinglerden ikisi, 6 Ekim Şişli ve 13 Ekim Sultanahmet mitingleri, TSİP ve Devrimci Demokratlarla eylem birliği mitingleri oldu.

Seçim kampanyası boyunca çeşitli yayınlar yapıldı. Birlik-Dayanışma adlı tek sayfalık haftalık bir gazete üç sayı yayınlandı. Birinci sayısı Onger’in tanıtılması ve programının açıklanması, diğer iki sayısı da “çizgi makale” biçminde çıkan Birlik-Dayanışma gazetesinin her sayısı 300 bin adet basıldı ve dağıtıldı. İşçi sınıfı partisinin devrimci politikasını açıklayan ve programatik bir belge niteliğinde olan seçim bildirgesi de 300 bin adet basıldı ve yayıldı. Ayrıca merkezi olarak toplam 7 milyon tirajlı 36 çeşit bildiri, el ilanı ve pul ile İstanbul halkına ulaşılmaya çalışıldı. Bu bildiriler arasında, genel içerikli olanların yanı sıra, çeşitli sınıf ve kesimlerin sorunlarına ayrı ayrı değinen, onlara seslenen, konut, kuyruk, ulaşım vb. gibi sorunları ele alanlar da vardı. Ayrıca, seçim kampanyası boyunca, Onger’in günlük basın açıklamalarını yaymak için Birlik Dayanışma adlı bir ajans bülteni çıkarıldı. Ajans, kampanya boyunca toplam 45 sayı çıktı.

Bunlara ek olarak, 6 bin CHP İstanbul delegesine posta ile Beria Onger imzalı bir mektup ve propaganda malzemesi gönderildi. Mektupta, CHP yönetiminin, NATO’culuk, kemerleri sıkma ve sıkıyönetimcilik politikasının çıkmazı açıklandı. CHP’li yurtseverler bu politikaya karşı göreve, gerici-faşist tehlikeye karşı eylem birliğine çağrıldı. İlerici demokrat aydınlara, basın üyelerine ve örgüt yöneticilerine de yine postayla birer mektup ve yazılı malzeme gönderildi. (Savaş Yolu-Haftalık Gazete-1 Kasım 1979 Sayı: 24)

 


Konuyla ilişkili diğer makaleler