Devlet-İşveren İşbirliği ile Kıdem Tazminatı Kaldırılmak İsteniyor
Öncelikle kıdem tazminatı kavramının anlamını açıklayalım. Kıdem tazminatı, bir yıl çalışmış olan ücretlinin bir aylık maaş+parayla ifade edilebilen tüm haklarının brüt tutarıdır. Çalışanın düzenli olarak işyerinden aldığı parayla ölçülebilen her hak, aylık ücretine eklendiğinde giydirilmiş brüt ücret bulunur. Kıdem tazminatına esas olan giydirilmiş bürüt ücrettir.
Kıdem Tazminatının Fona Devredilmesi Nedir?
Fonların işveren ve devlet tarafından yağmalandığını bilmek gerekiyor. Çalışanların ücretlerinden kesilerek oluşturulan işsizlik fonundan 25 milyar TL değişik yerlerde kullanılmak üzere hükümet tarafından çekilmiştir. Bununla da kalınmamış, son asgari ücret zammından kaynaklanan sigorta prim artışının işveren payının %40’nın işsizlik fonundan karşılanması kararlaştırılmıştır.
Kıdem Tazminatı Fonu tamamen bir aldatmacadır. Burada bahis edilen aslında bir nevi “emeklilik fonu’’ dur. Bu fon oluşturulurken de Giydirilmiş Brüt Ücret’den bahsedilmemektedir. Bir aylık değil de 12-15 günlük (yıl bazında) ücretin fona yatırılması öngörülmektedir.
Çalışma Bakanı Soylu bunun bir emeklilik fonu olduğunu zaten deklare etmiştir. On yıl kesinti yapılan bir çalışanın gerekçe bildirdiği takdirde (ev almak gibi) fonda biriken parasının yarısını çekebileceği yasanın içeriğinde yer almaktadır. 15 yılı dolduran çalışanın gerekçe bildirmeden birikiminin yarısını çekebileceği ayrı bir madede yer alıyor.
Bu durumda, işveren yıl başına bir aylık giydirilmiş brüt ücret ödemekten kurtulacak 12-15 günlük bir çıplak ücreti fona yatırarak sorumluluğundan kurtulacaktır. Çalışanlar ise bu kırpılmış birikimi almak için en az on yıl beklemek zorunda kalacaklardır.
Mevcut durumda bir yıllık çalışan bile işveren tarafından işten atılırsa bir aylık giydirilmiş brüt ücret tutarını işverenden almaktadır.
Ayrıca işverenin cezalı tazminat ödemeleri de (sendikal çalışmalar nedeniyle işten atıldığı ispatlanan çalışanlar, ya da haksız herhangi bir nedenle işten atılan çalışanlar) giydirilmiş aylık ücret üzerinden hesaplanmaktadır. Bu sistemle bu cezalar da en az yarı yarıya düşmüş olacaktır. (Sendikal çalışma yaptığı için atılan işçinin ek tazminatı 16 aylık giydirilmiş brüt ücrettir)
Kıdem Tazminatı Hakkı Nasıl Savunulur?
DİSK ve Türk-İş, Kıdem Tazminatı Fonu’na karşı çıkmakta Genel Grev nedeni saymaktadır. Hak-İş ise şimdiden kabul etmiştir.
DİSK ve Türk-İş’in gerek kıdem tazminatı gerekse esnek çalışma yasası ile ilgili olarak bir araya gelmesi ve ortak bir karşı duruş örgütlemesi işçilerin beklentisidir.
Her iki konfederasyon da bu günden başlayarak işyerlerinde üretimden gelen gücü harekete geçirmeli, yarım saatlik üretim durdurmalarıyla başlayan uyarı eylemleri örgütlemelidirler.
Tüm eğitim programlarını bu yönde düzenleyerek kendi tabanlarını bilinçlendirmelidirler.
İşçi sınıfının ideolojisini benimsediğini söyleyen tüm siyasal güçler işyeri komitelerinde bu konuda bilinçlenmeyi örecek çalışmalar yapmalı, sendikal yapıları aşağıdan yukarıya doğru hareketlendirmelidir.
Sendikasız işyerlerinin bile iş bırakmalarla ek zam taleplerini aldığı günleri yaşıyoruz. Temel işçi hakları için sendikaların çok daha örgütlü ve yaygın bir şekilde üretimden gelen gücü kullanmalarını, işçilerin haklarına sahip çıkmalarını örgütleyebiliriz.
Sendikaları yönlendirecek olanlar da sınıf bilinçli işçiler ve onların örgütlü yapılarıdır.
Politika Gazetesi Sendika Komisyonu