İnşaat-İş Sendikası’nın Kobane “Yeniden İnşa” Raporu
İnşaat-İş Sendikası Yönetim Kurulu, Kobane’ye ziyaret gerçekleştiren sendika heyetinin katılımıyla 11 Mart 2015 günü saat 15:00’de, İnşaat-İş Sendikası genel Merkez’inde bir basın açıklaması ile raporu açıklamıştır. Örnek bir faaliyet olması nedeniyle söz konusu raporu bütünüyle yayınlıyoruz.
İnşaat İşçileri Sendikası’ndan 6 kişilik heyet 25-26 Şubat tarihlerinde Kobanê’de incelemelerde bulunmuş ve Kobanê Kantonu yöneticileriyle görüşmüştür.
Bu gezi programı Suruç Belediyesi’nin yardımıyla Suruç Kaymakamlı’ğından alınan özel izinle gerçekleştirilmiştir.
Gezinin Amacı
İnsanlığın bütün düşmanları, emperyalist burjuvazi ve bölgenin tüm gerici güçleri Rojava’daki bu yeni yaşam (komünü) deneyimi serpilip güçlenmeden boğmak için ellerinden geleni yapıyorlar. Bu süreçte Kobanê Kantonu’na IŞİD’in yaptığı saldırı, işgal ve katliam bu eksenlidir.
Emekçiler adına düne kadar görev Kobanê’yi savunmaktı. Bugünün görevi ise o yıkılmış kenti yeniden kurmaktır! Kobanê’nin savunulması nasıl enternasyonalist bir görev ve sorumluluk idiyse, bugün onun yeniden inşası da aynı şekilde enternasyonalist bir görev ve sorumluluk olarak kavranmak zorundadır! İNŞAAT-İŞ üyesi insaat işçileri olarak bizler, Kobanê’nin yeniden inşasına katılma kararını bu sorumluluk duygusuyla aldık. Sendika olarak bu ziyareti, savaşın meydana getirdiği yıkımları, talanı ve yeniden inşa sürecini yerinde inceleyip yetkililerle görüş alışverişi yaparak gözlemlerimizi bölge ve dünya kamuoyunun bilgisine sunarak, Emeğin köprüsünü birlikte kurmak için bu ziyareti gerçekleştirdik.
Gezi Programı
Heyetimiz, 25 şubat 2015 tarihinde saat 17.00 sularında Suruç-Kobanê sınırından geçerek Kobanê kanton yönetimi görevlilerince karşılandı. Kısa bir tanışma faslından sonra Azadi Meydanı’nda ziyaretimizin nedenleri üzerine açıklamalar yapıldı.
Kobanê Kanton Belediye Başkanı’yla 26 Şubat 2015 gününün programı yapıldıktan sonra mini bir kent gezisinin ardından o gece misafir edildik.
Ertesi gün 26 Şubat’ta ilk olarak, Kobanê Kantonu Yürütme Meclisi Başkanı Enver Müslim ile birlikte kentin yöneticileri İnşaat-İş heyetini makamlarında kabul etmiştir. Yapılan görüşmelerde İnşaat-İş heyeti olarak halkların kardeşliğine köprü kurulması amacıyla kentin yeniden inşasında - sendikamızın yönetim kurulu tarafından oybirliğiyle belirlenen – görev alma kararını Kobanê Kantonu yönetimine iletmiştir. İnşaat-İş heyetinin yapılacak çalışmaları birlikte belirlemek için görüş alışverişinde ve incelemelerde bulunmak amacıyla kente geldiği Kobanê Kantonu yöneticilerine iletilmiştir.
Kobanê Kantonu Başbakanı Enver Müslim, İnşaat-İş’in kararını sevinçle karşıladıklarını kaydederek İnşaat-İş’in çalışmasını memnuniyetle karşılayacaklarını ifade etmiştir. Ancak şehrin yeniden inşasına başlanması için öncelikle Türkiye sınırında yardımların geçeceği bir koridorun açılması gerektiğini dile getirmiştir. Müslim koridorun açılmasının hızlandırılması için İnşaat-İş’ten ve Türkiye’deki demokrat çevrelerden destek talep etmiştir. Heyetimiz kantonun diğer yöneticileri, Kobanê Ekonomi Bakanı, Kobanê Eğitim Bakanı ve Kobanê Enerji Bakanı da Kobanê-Türkiye sınırında en kısa zamanda koridor açılmasının gerekliliğini vurgulamıştır.
Kentin Genel Durumu
İnşaat-İş heyetinin Kobanê Enerji Bakanı nezaretinde yaptığı incelemelerde ise bir mahalle dışında kentin yüzde 80’inin harabeye döndüğü geri kalan binaların da en az yüzde 50’sinin kullanılamaz halde olduğu gözlemlenmiştir. Özellikle, şehrin altyapısının tamamen yok olduğu, yol, su (içme, kullanım suyu), kanalizasyon, elektrik sıkıntısı yaşandığı, harabelerde yaşayanlar açısından yaralanma ve ölüm riski taşıyacak göçmeler olabileceği, patlamamış bombalar bulunabileceği, yıkıntıların altında toplanamamış cesetlerin olduğu, sokaklarda patlamamış havan topu mermi kovanlarının olduğu görülmüştür.
Kobanê’ye dönen ve kentte yaşamaya devam eden nüfus içinde özellikle havaların ısınmasıyla bulaşıcı hastalıkların baş göstermesinin kaçınılmaz olduğu, üzerinde çocukların gezdiği, halkın eşyalarını çıkarmaya çalıştığı harabelerde; göçük ve tuzaklaması bozulmuş patlayıcıların üzücü olaylara yol açabileceği tespit edilmiştir.
KENTİN GENEL SORUNLARI ENERJİ SORUNU: Daha önce kentin elektrik enerjisi Suriye’de bir hidroelektrik santralinden alınmaktaymış. Suriye yönetimi savaşın başlamasından sonra bölgeden çekilirken bu santralden sağlanan enerjiyi kesmiştir. Enerji nakil hatları da özellikle bombardıman sürecinde ciddi tahribat almıştır. Enerji ihtiyacını kısıtlı motorinle çalışan jeneratörlerle elde edilmektedir. Kentte belli saatlerde bu enerji kullanılmaktadır.
SU SORUNU: Kentin su ihtiyacı daha önce Fırat Nehri kıyısındaki kuyulardan pompalarla alınan su ve evlerin bahçelerinde bulunan kuyularla sağlanıyormuş. IŞİD saldırısı sırasında bu kuyuların tahrip olması nedeniyle ciddi bir su sıkıntısı vardır.
GIDA SORUNU: Kobanê’de savaştan önce hakim olan üretim kuru tarım imiş. Şu an için hiçbir üretim yapılmamaktadır. Savaş sürecinde stoklanan buğday siloları IŞİD tarafından yağmalandığı için kuru gıda sıkıntısı mevcut. Kanton yönetimi kentin ekmek ihtiyacını sağlamak için bir fırını faal hale getirmiş, un ihtiyacı çeşitli yardımlarla temin edilmektedir.
SAĞLIK SORUNU: Kentteki enkazların altında hala çıkarılamayan cesetlerin olması, kentin sokaklarının çamur ve balçıkla kaplı olması, havaların ısınmasıyla çeşitli salgın hastalıkların baş gösterebileceği tespit edilmiştir. Kentte bulunan hastane tamamen kullanılamaz hale gelmiş, sağlık hizmetleri sağlık yapısına uygun olmayan bir mekanda verilmektedir.
TARIM SORUNU: Kobanê geniş tarım alanlarına sahip bir havzaya sahiptir. Savaş nedeniyle tarımsal üretim tamamen durmuştur. Bütün tarım aletleri tahrip olmuştur. Zaten hali hazırda da tarım yapacak ne emek gücü ne de koşullar mevcuttur.
KONUT SORUNU: Kentin yüzde 80’ni tamamen harabe olmuş, geri kalan yapılarında yüzde 50’sinin kullanılamaz halde olduğu gözlenmiştir. Özellikle kaçak yollarla geri dönen halkın yıkıntıların altında kalan eşyalarını çıkarırken göçük altında kalma riski yüksektir. En az onun kadar riskli bir sorun da IŞİD çeteleri kaçarken alanda bıraktıkları patlayıcı madde, özellikle de kara mayınları bombardıman sonrasında düzenekleri bozulduğu için patlamamış olduğundan enkaz alanları ciddi risk taşımaktadır.
SONUÇ OLARAK;
• Öcelikli olarak Kobani’ye gerekli yardımların ulaşabilmesi için insani yardım koridoru mutlaka açılmalıdır. İnsani yardım koridoru açılmadan Kobani’ye gerekli bütün yardımlar eksik kalacaktır. İnsani yardım koridorunun açılması için dünya halklarına ve türkiye halkına önemli bir rol düşmektedir.
• Yeterli elektrik enerjisi temini acilen Suruç’tan (Türkiyeden) sağlanmalıdır. Bu acil çözümün yanında, ekolojik açıdan rüzgar, güneş, jeotermal enerji üretiminin mutlaka hayata geçirilmesi için teknik çalışmalar yapılmalıdır. Bunun için başta Elektrik Mühendisleri Odası olmak üzere meslek odalarına iş düşmektedir.
• Su temini için çöken kuyular tekrar açılmalı, acilen bir teknik etüt çalışması yapılarak yeni kuyuların açılabilmesi için jeolojik çalışmalar yürütebilecek mesleki örgütler bu sürece destek olmalıdır.
• Gıda sorunun giderilebilmesi için başta un olmak üzere gıda sevkiyatı artırılmalıdır.
• Acilen bir hastane binasına ihtiyaç vardır. Yaz sıcaklarından önce kentte gerekli sterilizasyon çalışmaları acilen başlatılmalıdır. Özellikle çocukların en kısa sürede aşılarının yapılması, gerekli ilaçların temini için sağlık kuruluşlarının harekete geçmesi gerekmektedir.
• Tarım sorunun çözülmesi için öncelikle enerji ve su sorunu çözülmelidir; organik tarım için ziraat odalarının ve tarım uzmanlarının yardımına ihtiyaç vardır.
• IŞİD çetelerinin kaçarken alanda bıraktıkları patlayıcı maddelerin (mayın) temizlenmesi gerekiyor. Bu işlem için teknik donanıma sahip uzman desteğine ihtiyaç vardır.
• Kentte yeni bir yapılanma için öncelikle ciddi bir enkaz sorunu vardır. Enkazın kaldırılması için özellikle de patlayıcı riski gözönüne alınırsa, uluslararası iskan kuruluşlarının yardımının alınması için girişimlerde bulunulmalıdır. İnşa sürecinde özellikle yerel kaynakların tespit ettiğimiz mermer ve kum ocakları başta olmak üzere briket ve çini atölyelerine (hafif hasarlı) işlevsellik kazandırılmalı, jeneratörle çalıştırılabilecek en azından bir beton santralinin kurulması sağlanmalıdır.
YENİDEN İNŞA SÜRECİ
Kobanê’nin yeniden inşa sürecinde rant alanına dönüşmemesi için “NEOLİBERALİZM” anlayışının değil, ekolojik kent modelinin hakim kılınması için kentin inşası kent halkının özgür iradeleri ve öz yönetimiyle gerçekleşmelidir.
Kentteki enkaz kaldırma çalışmaları da mutlaka sanat tarihçileri, mimarlar ve arkeoloji uzmanları denetiminde yapılmalıdır.
İncelemeler ve görüşmeler sonucunda İnşaat-İşçileri Sendikası, Türkiye Kobanê sınırına insani yardım koridorunun açılması için tüm demokrasi güçleriyle ortak bir çalışma başlatılması elzem bir önemde olduğu net bir şekilde görülmüştür.
İnşaat-İş yönetimi, Kobanê yönetimine kentte ilk etapta tüm malzeme ve işçiliği sendika tarafından karşılanacak bir sağlık ocağı kurulması sözünü ve bunun için Türkiye’de kampanya başlatma sözünü de Kobanê Kantonu yönetimine vermiştir. Bizler asıl olarak emeğimizi Kobanê’li emekçiler için sarf edeceğiz. İnşaat-İş üyesi inşaat işçileri olarak bizler, bu sorumluluk duygusuyla Kobanê’nin yeniden inşası için ilk etapta 10 günlüğüne Kobanê’ye giderek gönüllü çalışacağız. Kobanêli kardeşlerimizin bizim emeğimize ve ustalığımıza nerede ihtiyaçları varsa orada olacağız!..
Kobanê’ye sadece bina, yol, okul, hastane vb. yapmak icin gitmiyoruz!..Biz Kobanê’ye asıl olarak Emeğin Kardeşlik Köprüsü’nü kurmak amacıyla gidiyoruz.
Tıpkı direniş günlerinde Kobanê’de savaşmaya giden enternasyonalist devrimci savaşçılar gibi biz inşaat işçileri de Kobanê’de yasayan Kürt, Arap, Ezidi, Alevi...emekçi kardeşlerimize yalnız olmadıklarını ve yalnız kalmayacaklarını göstermek için gidiyoruz!..
İşçilerin birliği ve halkların kardeşliğine harç olmak, bir tuğla da kendi ellerimizle koymak için gidiyoruz!..Kobanê’yi Kobanê için savaşanlar inşaa edecek biz emeğimizle onları mücadelelerini büyütmeye yardım edeceğiz!..